Difference between revisions of "АРУБА"
м (1 версия) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АРУБА–''' Нидерланддын өзүн-өзү башкаруучу аймагы. Кариб деңизинин түш. бөлүгүндөгү арал Вест-Индияда. Кичи Антил а. архипелагынын | |||
аймагы. Кариб деңизинин түш. бөлүгүндөгү арал | түш.-батышында жайгашкан. ''Ылымта аралдар'' тобуна кирет. Ичке кысык аркылуу (туурасы 29 ''км)'' Венесуэладан бөлүнөт. Аянты 193 ''км<sup>2</sup>.'' | ||
Вест-Индияда. Кичи Антил а. архипелагынын | Калкы 119,4 миң (2020; калк батыш жээгинде жыш отурукташкан); калкынын 75%ке жакыны европалыктар м-н кариб индейлеринин аралашуусунан пайда болгон метистер. О. эле папьяменто (креол тилинде сүйлөйт), голландцар (5%), вест-индиялык креолдор (Латын Америкасынан | ||
түш.-батышында жайгашкан. ''Ылымта аралдар'' | чыккандар), кытай, еврейлер да жашайт. Негизинен католик (82%), калгандары протестант (9%), мусулман ж. б. диндерин тутат. Адм. борбору – Ораньестад ш. Расмий тили – нидерланд тили. Акча бирдиги – аруба гульдени. Арал жанар тоодон пайда болуп, шуру (коралл) рифтери м-н курчалган. Жеринин бети негизинен тегиз, аскалуу дөңсөөлөр да кездешет. Бийикт. 188 мге чейин (Яманота тоосу). Тайыз булуңдары бар. Климаты субэкватордук. Айлык<br>[[File:АРУБА_39.png | thumb | Арубанын таза ак кумдуу пляжы.]]<br> | ||
тобуна кирет. Ичке кысык аркылуу (туурасы | |||
29 ''км)'' Венесуэладан бөлүнөт. Аянты 193 ''км<sup>2</sup>.'' | орт. темп-расы 27°С. Жылдык жаан-чачыны 600 ''мм.'' Дарыялары жок. Кактус, ксерофиль | ||
Калкы 119,4 миң (2020; калк батыш жээгинде | дарагынын бир нече түрү, бадалдар өсөт. Ички дүң продукциясынын көлөмү 2,26 млрд долларды түзгөн, аны киши башына бөлүштүргөндө 21,8 миң доллардан (АКШ; 2004) туура | ||
жыш отурукташкан); калкынын 75%ке жакыны европалыктар м-н кариб индейлеринин аралашуусунан пайда болгон метистер. О. эле папьяменто (креол тилинде сүйлөйт), голландцар (5%), | келет. Экономикасынын негизин туризм (жылына 600 миң турист келет; 2001-ж. 899 млн доллар киреше берген) түзөт. Жагымдуу климаты м-н кооз пляждары ж-а таза суусу туристтерди өзүнө тартат. Офшордук банк бизнесинин мааниси зор. Нефть ажыратуу (Синт-Николастагы з-д, жылына 21 млн т'')'' өнөр жайы, тиричилик товарлары өндүрүшү, тамеки, суусундук з-ддору бар. Электр станциялары мазут м-н иштейт; 2007-ж. 850 млн ''кВт-c'' электр энергиясы өндүрүлгөн. Көркөм кол өнөрчүлүк өнүккөн. | ||
вест-индиялык креолдор (Латын Америкасынан | |||
чыккандар), кытай, еврейлер да жашайт. Негизинен католик (82%), калгандары протестант | |||
(9%), мусулман ж. б. диндерин тутат. Адм. борбору – Ораньестад ш. Расмий тили – нидерланд тили. Акча бирдиги – аруба гульдени. | |||
Арал жанар тоодон пайда болуп, шуру (коралл) рифтери м-н курчалган. Жеринин бети негизинен тегиз, аскалуу дөңсөөлөр да кездешет. | |||
Бийикт. 188 мге чейин (Яманота тоосу). Тайыз | |||
булуңдары бар. Климаты субэкватордук. Айлык<br> | |||
[[File:АРУБА_39.png | thumb | Арубанын таза ак кумдуу пляжы.]]<br> | |||
орт. темп-расы 27°С. Жылдык жаан-чачыны | |||
600 ''мм.'' Дарыялары жок. Кактус, ксерофиль | |||
дарагынын бир нече түрү, бадалдар өсөт. | |||
Ички дүң продукциясынын көлөмү 2,26 млрд | |||
долларды түзгөн, аны киши | |||
келет. Экономикасынын негизин туризм (жылына 600 миң турист келет; 2001-ж. 899 млн | |||
доллар киреше берген) түзөт. Жагымдуу климаты м-н кооз пляждары ж-а таза суусу туристтерди өзүнө тартат. Офшордук банк бизнесинин | |||
мааниси зор. Нефть ажыратуу (Синт-Николастагы з-д, жылына 21 млн т'')'' өнөр жайы, тиричилик товарлары өндүрүшү, тамеки, суусундук з-ддору бар. Электр станциялары мазут м-н | |||
иштейт; 2007-ж. 850 млн ''кВт-c'' электр энергиясы өндүрүлгөн. Көркөм кол өнөрчүлүк өнүккөн. | |||
Сууну тузсуздандыруучу дүйнөдөгү эң ири з-д иштейт. Аймагынын 10,5% гана иштетилет. Климатынын кургактыгына байланыштуу тикенектүү өсүмдүктөр (негизинен фармацевтика үчүн | Сууну тузсуздандыруучу дүйнөдөгү эң ири з-д иштейт. Аймагынын 10,5% гана иштетилет. Климатынын кургактыгына байланыштуу тикенектүү өсүмдүктөр (негизинен фармацевтика үчүн | ||
алоэ) ж-а жашылча (сугарылма) өстүрүлөт. Кой, | алоэ) ж-а жашылча (сугарылма) өстүрүлөт. Кой, эчки асыралат. Балык кармалат, деңиз продуктулары даярдалат.<br>Автомобиль жолунун уз. 800 ''км'' (а. и. 513 ''км''и' асфальтталган). Темир жолу жок. Башкы деңиз порттору: Синт-Николас, Ораньестад, Баркадера. Эл аралык аэропорту (Ораньестадга жакын) бар. Сыртка алоэ, нефть продукциясын чыгарып, сырттан нефть, азык-түлүк (малдын) алат. Чийки зат (нефть; Венесуэладан), машина курууга керектүү продукция, автомобиль, тиричилик товарларын, жер семирткич да алат. Heгизги соода шериктери: АКШ, Нидерланд, Улуу Британия.<br> | ||
эчки асыралат. Балык кармалат, деңиз продуктулары даярдалат.<br> | Ад.: Аруба//Страны мира. Краткий политико-экономический справочник. М., 1997. | ||
Автомобиль жолунун уз. 800 ''км'' (а. и. 513 ''км''и' | |||
асфальтталган). Темир жолу жок. Башкы деңиз порттору: Синт-Николас, Ораньестад, Баркадера. Эл аралык аэропорту (Ораньестадга жакын) бар. Сыртка алоэ, нефть продукциясын чыгарып, сырттан нефть, азык-түлүк (малдын) | |||
алат. Чийки зат (нефть; Венесуэладан), машина | |||
курууга керектүү продукция, автомобиль, тиричилик товарларын, жер семирткич да алат. Heгизги соода шериктери: АКШ, Нидерланд, Улуу | |||
Британия.<br> | |||
Ад.: Аруба//Страны мира. Краткий политико-экономический справочник. М., 1997. | |||
''Р. Карачалова.'' | |||
15:26, 1 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АРУБА– Нидерланддын өзүн-өзү башкаруучу аймагы. Кариб деңизинин түш. бөлүгүндөгү арал Вест-Индияда. Кичи Антил а. архипелагынын түш.-батышында жайгашкан. Ылымта аралдар тобуна кирет. Ичке кысык аркылуу (туурасы 29 км) Венесуэладан бөлүнөт. Аянты 193 км2. Калкы 119,4 миң (2020; калк батыш жээгинде жыш отурукташкан); калкынын 75%ке жакыны европалыктар м-н кариб индейлеринин аралашуусунан пайда болгон метистер. О. эле папьяменто (креол тилинде сүйлөйт), голландцар (5%), вест-индиялык креолдор (Латын Америкасынан
чыккандар), кытай, еврейлер да жашайт. Негизинен католик (82%), калгандары протестант (9%), мусулман ж. б. диндерин тутат. Адм. борбору – Ораньестад ш. Расмий тили – нидерланд тили. Акча бирдиги – аруба гульдени. Арал жанар тоодон пайда болуп, шуру (коралл) рифтери м-н курчалган. Жеринин бети негизинен тегиз, аскалуу дөңсөөлөр да кездешет. Бийикт. 188 мге чейин (Яманота тоосу). Тайыз булуңдары бар. Климаты субэкватордук. Айлык
орт. темп-расы 27°С. Жылдык жаан-чачыны 600 мм. Дарыялары жок. Кактус, ксерофиль
дарагынын бир нече түрү, бадалдар өсөт. Ички дүң продукциясынын көлөмү 2,26 млрд долларды түзгөн, аны киши башына бөлүштүргөндө 21,8 миң доллардан (АКШ; 2004) туура
келет. Экономикасынын негизин туризм (жылына 600 миң турист келет; 2001-ж. 899 млн доллар киреше берген) түзөт. Жагымдуу климаты м-н кооз пляждары ж-а таза суусу туристтерди өзүнө тартат. Офшордук банк бизнесинин мааниси зор. Нефть ажыратуу (Синт-Николастагы з-д, жылына 21 млн т) өнөр жайы, тиричилик товарлары өндүрүшү, тамеки, суусундук з-ддору бар. Электр станциялары мазут м-н иштейт; 2007-ж. 850 млн кВт-c электр энергиясы өндүрүлгөн. Көркөм кол өнөрчүлүк өнүккөн.
Сууну тузсуздандыруучу дүйнөдөгү эң ири з-д иштейт. Аймагынын 10,5% гана иштетилет. Климатынын кургактыгына байланыштуу тикенектүү өсүмдүктөр (негизинен фармацевтика үчүн
алоэ) ж-а жашылча (сугарылма) өстүрүлөт. Кой, эчки асыралат. Балык кармалат, деңиз продуктулары даярдалат.
Автомобиль жолунун уз. 800 км (а. и. 513 кми' асфальтталган). Темир жолу жок. Башкы деңиз порттору: Синт-Николас, Ораньестад, Баркадера. Эл аралык аэропорту (Ораньестадга жакын) бар. Сыртка алоэ, нефть продукциясын чыгарып, сырттан нефть, азык-түлүк (малдын) алат. Чийки зат (нефть; Венесуэладан), машина курууга керектүү продукция, автомобиль, тиричилик товарларын, жер семирткич да алат. Heгизги соода шериктери: АКШ, Нидерланд, Улуу Британия.
Ад.: Аруба//Страны мира. Краткий политико-экономический справочник. М., 1997.
Р. Карачалова.