Difference between revisions of "АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ"
м (1 версия) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
(лат. ''Artesium'' – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында | '''АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ-'''-(лат. ''Artesium'' – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында жайгашып гидравликалык басым м-н жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, А. с. өйдө көтөрүлөт А. с-нын ''пьезометриялык деңгээли'' жер бетинен жогору болсо, суулар жер үстүнө өзүнөн өзү агып же атылып чыгып турат.<br>А. с-н жер үстүнө чыгаруу үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал<br>[[File:АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ_36.png | thumb | Артезиан бассейинин схемалык | ||
жайгашып гидравликалык басым м-н жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө | |||
жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, А. с. өйдө көтөрүлөт А. с-нын '' | |||
жер үстүнө өзүнөн өзү агып | |||
же атылып чыгып турат.<br> | |||
А. с-н жер үстүнө чыгаруу | |||
үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал<br> | |||
[[File:АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ_36.png | thumb | Артезиан бассейинин схемалык | |||
түзүлүшү: I- суу өткөрбөөчү катмарлар; 2- суу чогултуучу катмарлар; 3- дарыя чөкмөлөрү; 4- суу деңгээли; 5- булактар; | түзүлүшү: I- суу өткөрбөөчү катмарлар; 2- суу чогултуучу катмарлар; 3- дарыя чөкмөлөрү; 4- суу деңгээли; 5- булактар; | ||
к -суу чогултуучу аянт; Б - | к -суу чогултуучу аянт; Б - | ||
сууну тышка агызып чыгаруучу аянт; AK – акпас (суу насос м-н чыгарылуучу) кудук.]]<br> | сууну тышка агызып чыгаруучу аянт; AK – акпас (суу насос м-н чыгарылуучу) кудук.]]<br> | ||
калкты таза суу м-н камсыз кылууда, сугат иштеринде, минералдуу сууларды алууда пайдаланылат. Мындай А. с. жер үстүнө чыгарган көзөнөкчөлөр Кырг-ндын Чүй, Талас, Фергана | |||
өрөөндөрүндө кеңири пайдаланылат. А. с. көбүнчө антропоген мезгилине чейинки тоо тектерде жайгашат.<br> | |||
14:40, 1 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АРТЕЗИАН СУУЛАРЫ--(лат. Artesium – Франциянын Артуа деген провинциясынын атынан) – суу өткөрбөөчү катмарлардын арасында жайгашып гидравликалык басым м-н жер астында жаткан суулар. Ал суулардын үстүндө жайгашкан суу өткөрбөс тоо тек катмары тешилгенде, А. с. өйдө көтөрүлөт А. с-нын пьезометриялык деңгээли жер бетинен жогору болсо, суулар жер үстүнө өзүнөн өзү агып же атылып чыгып турат.
А. с-н жер үстүнө чыгаруу үчүн бургулап казып, көзөнөк (көзөнөк же кудук) артезиан кудугу жасалат. Ал
калкты таза суу м-н камсыз кылууда, сугат иштеринде, минералдуу сууларды алууда пайдаланылат. Мындай А. с. жер үстүнө чыгарган көзөнөкчөлөр Кырг-ндын Чүй, Талас, Фергана
өрөөндөрүндө кеңири пайдаланылат. А. с. көбүнчө антропоген мезгилине чейинки тоо тектерде жайгашат.