Difference between revisions of "АНТРОПОГЕН МЕЗГИЛИ"
м (1 версия) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АНТРОПОГЕН МЕЗГИЛИ''' (системасы), '''төртүнчүлүк мезгили''' – жердин геол. өнүгүү тарыхынын бүгүнкү күнгө чейинки уланып жаткан эң акыркы мезгили; стратиграфиялык шкаланын эң акыркы системасы (к. ''Геохронология).'' Узактыгы 0,6 млн жылдан 3,5 млн жылга че�­йин деп эсептелет. 1823-ж. Бакленд бул мезгилди «дилювий» деп атаган. 1829-ж. француз окумуштуусу Ж. Денауайс төртүнчүлүк система­сы деп бөлгөн. 1922-ж. орус геологу А. П. Пав­лов мезгилдин башталышында адам баласы пайда болгондугуна байланыштуу антропоген (гр. antropos – адам, genos – пайда болуу) мезз­гили деп атоону сунуш кылган. Бирок кабыл алынган эл аралык стратиграфиялык схемасы түзүлө элек. Көбүнчө А. мезгили � '''байыркы '''(эо), о р т о н к у (мезо), '''кийинки''' (нео), ‘‘‘плейстоцен ж-а голоцен�''' деген 4 | |||
тарыхынын бүгүнкү күнгө чейинки уланып жаткан эң акыркы мезгили; стратиграфиялык шкаланын эң акыркы системасы (к. ''Геохронология).'' | бөлүктөн турган (Qj, Q<sub>n</sub>, Q<sub>m</sub>, Q^) схемасы пайдаланылат. А. мезгилинде жер бетинде суу күч алып, климат өзгөргөн, азыркыдан үч эсе көп муз каптоолор жүргөн. Анын таасиринен өсүмдүктөр м-н жаныбарлар кыргынга учурап, суукка чыдамдуу мамонттор, жүндүү кериктер гана жашоосун уланткан. Бирок кийин алар да толугу | ||
Узактыгы 0,6 млн жылдан 3,5 млн жылга | м-н жок болгон. Адам баласынын пайда болулу­шу, өсүп-өнүгүү тарыхы А. мезгили м-н тыгыз байланышкан. Мезгил ичинде ири тектон. кыймылдар жүрүп, Евразиядагы альпы бүктөлүү аймагын, Тынч океандын жээктерин, Теңир-Тоо, Алтай, Саян тоолорун кучагына алган. Азыр�р­кы учурдагы жер титирөөлөр ошо кездеги тек­тон. кыймылдардын уландысы болуп эсептелет. Ал кездеги кургактыктар м-н деңиздер азыркыга окшош келип материктерге континенттик чөкмөлөр (лёсс, алювий, пролювий, муз-көл чөкмөлөрү, эолдук кумдар ж. б.) кеңири тараган. Топурак кыртышы пайда болгон. Саздардан чымкөң орун алган. Алтын, платина ж-а алмаздын чачынды кендери, курулуш материалдары топтолгон. Мезгилдин өз алдынча өзгөчө проблемалары ж-а изилдөө ыкмалары болгондуктан, төртүнчүлүк геологиясы�сы''' деген | ||
пайда болгондугуна байланыштуу антропоген | илимий тармак келип чыккан.<br> | ||
(гр. antropos – адам, genos – пайда болуу) | Ад.: ''Марков К. К., Лазуков Г. И., Николаев В. А.''Червертичный период, т 1-3, М., 1965-67; ''Чарыгин М. М., Васильев М. М.'' Общая и историческая геология. М., 1968..<br> | ||
алынган эл аралык стратиграфиялык схемасы | |||
түзүлө элек. Көбүнчө А. мезгили '''байыркы ''' | |||
(эо), о р т о н к у (мезо), '''кийинки''' (нео), | |||
‘‘‘плейстоцен ж-а | |||
бөлүктөн турган (Qj, Q<sub>n</sub>, Q<sub>m</sub>, Q^) схемасы пайдаланылат. А. мезгилинде жер бетинде суу күч | |||
алып, климат өзгөргөн, азыркыдан үч эсе көп | |||
муз каптоолор жүргөн. Анын таасиринен өсүмдүктөр м-н жаныбарлар кыргынга учурап, суукка чыдамдуу мамонттор, жүндүү кериктер гана | |||
жашоосун уланткан. Бирок кийин алар да толугу | |||
м-н жок болгон. Адам баласынын пайда | |||
байланышкан. Мезгил ичинде ири тектон. кыймылдар жүрүп, Евразиядагы альпы бүктөлүү | |||
аймагын, Тынч океандын жээктерин, Теңир-Тоо, | |||
Алтай, Саян тоолорун кучагына алган. | |||
Ал кездеги кургактыктар м-н деңиздер азыркыга окшош келип материктерге континенттик | |||
чөкмөлөр (лёсс, алювий, пролювий, муз-көл чөкмөлөрү, эолдук кумдар ж. б.) кеңири тараган. | |||
Топурак кыртышы пайда болгон. Саздардан чымкөң орун алган. Алтын, платина ж-а алмаздын | |||
чачынды кендери, курулуш материалдары | |||
илимий тармак келип чыккан.<br> | |||
Ад.: ''Марков К. К., Лазуков Г. И., Николаев В. А.'' | |||
Червертичный период, т 1-3, М., 1965-67; ''Чарыгин М. М., Васильев М. М.'' Общая и историческая | |||
геология. М., 1968.<br> | |||
14:25, 28 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы
АНТРОПОГЕН МЕЗГИЛИ (системасы), төртүнчүлүк мезгили – жердин геол. өнүгүү тарыхынын бүгүнкү күнгө чейинки уланып жаткан эң акыркы мезгили; стратиграфиялык шкаланын эң акыркы системасы (к. Геохронология). Узактыгы 0,6 млн жылдан 3,5 млн жылга че�йин деп эсептелет. 1823-ж. Бакленд бул мезгилди «дилювий» деп атаган. 1829-ж. француз окумуштуусу Ж. Денауайс төртүнчүлүк системасы деп бөлгөн. 1922-ж. орус геологу А. П. Павлов мезгилдин башталышында адам баласы пайда болгондугуна байланыштуу антропоген (гр. antropos – адам, genos – пайда болуу) меззгили деп атоону сунуш кылган. Бирок кабыл алынган эл аралык стратиграфиялык схемасы түзүлө элек. Көбүнчө А. мезгили � байыркы (эо), о р т о н к у (мезо), кийинки (нео), ‘‘‘плейстоцен ж-а голоцен� деген 4
бөлүктөн турган (Qj, Qn, Qm, Q^) схемасы пайдаланылат. А. мезгилинде жер бетинде суу күч алып, климат өзгөргөн, азыркыдан үч эсе көп муз каптоолор жүргөн. Анын таасиринен өсүмдүктөр м-н жаныбарлар кыргынга учурап, суукка чыдамдуу мамонттор, жүндүү кериктер гана жашоосун уланткан. Бирок кийин алар да толугу
м-н жок болгон. Адам баласынын пайда болулушу, өсүп-өнүгүү тарыхы А. мезгили м-н тыгыз байланышкан. Мезгил ичинде ири тектон. кыймылдар жүрүп, Евразиядагы альпы бүктөлүү аймагын, Тынч океандын жээктерин, Теңир-Тоо, Алтай, Саян тоолорун кучагына алган. Азыр�ркы учурдагы жер титирөөлөр ошо кездеги тектон. кыймылдардын уландысы болуп эсептелет. Ал кездеги кургактыктар м-н деңиздер азыркыга окшош келип материктерге континенттик чөкмөлөр (лёсс, алювий, пролювий, муз-көл чөкмөлөрү, эолдук кумдар ж. б.) кеңири тараган. Топурак кыртышы пайда болгон. Саздардан чымкөң орун алган. Алтын, платина ж-а алмаздын чачынды кендери, курулуш материалдары топтолгон. Мезгилдин өз алдынча өзгөчө проблемалары ж-а изилдөө ыкмалары болгондуктан, төртүнчүлүк геологиясы�сы деген
илимий тармак келип чыккан.
Ад.: Марков К. К., Лазуков Г. И., Николаев В. А.Червертичный период, т 1-3, М., 1965-67; Чарыгин М. М., Васильев М. М. Общая и историческая геология. М., 1968..