Difference between revisions of "АЦЕТОН"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
556-684>KadyrM
1 -сап: 1 -сап:
  (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН<sub>3</sub>СОСН<sub> 3</sub> алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер м-н бардык катышта аралашат, хим. активдүү зат. А. хлорду ж-а жегичти кошуудан хлороформго (CHCl<sub>3</sub>), ысытуудан кетенге (СН<sub>2</sub>СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус к-тасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы м-н ачытуудан ж-а ''пропиленди'' гидраттап, пайда болгон ''изопропил спиртин'' андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк орг. заттар үчүн (нитро- ж-а ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш ж-а фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. орг. бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патол. абалда (мис., кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.<br>
  '''АЦЕТОН''' (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН<sub>3</sub>СОСН<sub> 3</sub> алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер м-н бардык катышта аралашат, хим. активдүү зат. А. хлорду ж-а жегичти кошуудан хлороформго (CHCl<sub>3</sub>), ысытуудан кетенге (СН<sub>2</sub>СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус к-тасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы м-н ачытуудан ж-а ''пропиленди'' гидраттап, пайда болгон ''изопропил спиртин'' андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк орг. заттар үчүн (нитро- ж-а ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш ж-а фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. орг. бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патол. абалда (мис., кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.<br>
 

16:26, 24 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы

АЦЕТОН (лат. acetum ‒ уксус), д и м е т и л к е т о н, СН3СОСН 3 алифаттык эӊ жөнөкөй кетон; мүнөздүү жыты бар, түссүз суюктук. Кайноо t 56,2°С. Суу, спирт, эфирлер м-н бардык катышта аралашат, хим. активдүү зат. А. хлорду ж-а жегичти кошуудан хлороформго (CHCl3), ысытуудан кетенге (СН2СО) айланат. Андан башка оксим, оксинитрил ж. б. бирикмелерди берет. А. кальций ацетатын ысытуудан же уксус к-тасынын буусун церий, титан кычкылдарынын үстүнөн өткөрүүдөн, крахмалды өзгөчө бактериялардын жардамы м-н ачытуудан ж-а пропиленди гидраттап, пайда болгон изопропил спиртин андан ары кычкылдандыруудан алынат. А. көпчүлүк орг. заттар үчүн (нитро- ж-а ацетил-целлюлозалар, ацетилен) эриткич катары, тамак-аш ж-а фармацевт өнөр жайларында, кетен, изопрен ж. б. орг. бирикмелерди алууда колдонулат. Айрым патол. абалда (мис., кант диабетинде) адамдын канында А. чогулуп, ууктуруучу таасир тийгизет.