Категория:Жаңы макалалар

БИОГЕОХИМИЯ– биосферадагы хим. элементтердин тирүү организмдердин тиричилиги  м-н шартталган  миграциясын ж-а тирүү  организмдердин тоо тектердин ж-а минералдардын бузулушундагы ролун изилдөөчү  илим. Термин 1920-ж орус окумуштуусу  В.И. Вернадский тарабынан киргизилген. Азыркы Б-нын негизги багыты экол. стехиометрия (негизги биогендик элементтердин  агымынын  тирүү организмдердин  популяциясы  аркылуу өз ара байланышы), элементтердин биол. алмашуусу ж-а биогендик миграциясы, Жердин геол. катмарынын  тирүү организмдердин  таасири м-н болгон эволюциясын изилдөөгө,  глобалдык биогеохимиялык циклдин өзгөрүшүн  прогноздоого   ж-а моделдөөгө  байланыштуу. Б-нын милдети:  пайдалуу кендердин калыптанышына,  аларды  табууда организдердин ж-а биол. процесстердин ролу;  аймакты биогехим. райондоштуруу, топурак, суу, тоют ж-а тамак азыктарында бул же тигил хим. элементтердин   жетишсиздигин ж-а ашыкчалыгын; биогеохим. циклга кишинин  тиричилигинин таасирин анализдөө   ж. б.  Б-лык изилдөөлөр негизинен өсүмдүктөрдүн  же кыртыштын курамындагы  белгилүү хим. элементти аныктоо жолу  м-н рулөда кендерин издөө, о. эле өсүмдүктүн, жаныбардын , адамдын  денесиндегикээ бир хим. элементтин ашыкча болушунан  келип чыккан оорулардын себебин билүү  үчүн  жүргүзүлөт. Ад.: Вернгадский В.И., Химимческое строение  биосферы Земли и её окружения, М., 1965.