Difference between revisions of "АЙТМАТОВ Төрөкул"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (3), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (6)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЙТМАТОВ''' Төрөкул (1903, Олуя‑Ата уезди, Күркүрөө болушу, азыркы Кара‑Буура | '''АЙТМАТОВ''' Төрөкул (1903, Олуя‑Ата уезди, Күркүрөө болушу, азыркы Кара‑Буура району, Ше­кер айылы – 1938, Фрунзе) – саясий <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> мамлекеттик ишмер. 1917‑жылы орус‑жергиликтүү мектебин, 1924‑жылы Москвадагы Чыгыш эмгекчилеринин коммунисттик университетин бүтүргөн. 1920–21‑жылдары болуштук рев­комдун, Грозный кыштагындагы жарды‑жалчылар комитетинин секретары, 1924–26‑жылдарда ВКП(б)нын Кыр­гыз обкомунун агитация <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> пропаганда бөлүмү­нүн башчысынын орун басары <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> башчысы, 1926–29‑жылдарда Каракол‑Нарын округдук комитетинин, Жалал‑Абад кантондук комитетинин секретары, 1929–31‑жылдары Кыргыз АССРинин өнөр жай‑соода эл комиссары <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Эл чарбасынын борбордук совети­нин төрагасы, 1931–33‑жылдары партиянын Араван-­Буура райкомунун 1‑секретары, 1934–35‑жылдары ВКП(б)нын Кыргыз обкомунун 2‑секретары бо­луп иштеген. 1935–37‑жылдары Москвадагы Кызыл профессура институтунда окуган. Анын демилгеси <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> 1926‑жылдан кыргыз тилинде «Коммунист» парт.иялык саясий журналы чыга баштаган. Айтматов 1927–28‑жылдары республиканын түштүгүндө жер‑суу реформасын жүргүзүү үчүн түзүлгөн комиссияны жетектеген. <br> | ||
[[File:АЙТМАТОВ 18.png | thumb|none]] | [[File:АЙТМАТОВ 18.png | thumb|none]] | ||
1937‑ | 1937‑жылы 1‑декабрда жазыксыз камакка алынып, ага «куралдуу жол <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> Совет бийлигин кулатууну <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> Англиянын протекторатынын астында буржуа­зиялык‑улутчулдук мамлекетти түзүүнү милдет кылып алган, Кыргызстанда бети ачылып, жок кылынган контр­революциячыл‑улутчул «социал‑туран» партиясынын көрүнүктүү ишмери» деген күнөө коюлган <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> 1938‑жылы 5‑ноябрда атылган. 1957‑жылы акталып, партия­луулугу калыбына келтирилген. Сөөгү 1991‑жылы Чоң‑Таш айылындагы ''Ата‑Бейит'' көрүстөнүнө ариет – аза <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> коюлган. Туулуп‑өскөн жери ­Шекер айылындагы мектепке Айтматовдун ысмы кою­луп, эстелиги орнотулган (1992).<br> | ||
09:22, 7 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы
АЙТМАТОВ Төрөкул (1903, Олуя‑Ата уезди, Күркүрөө болушу, азыркы Кара‑Буура району, Шекер айылы – 1938, Фрунзе) – саясий жана мамлекеттик ишмер. 1917‑жылы орус‑жергиликтүү мектебин, 1924‑жылы Москвадагы Чыгыш эмгекчилеринин коммунисттик университетин бүтүргөн. 1920–21‑жылдары болуштук ревкомдун, Грозный кыштагындагы жарды‑жалчылар комитетинин секретары, 1924–26‑жылдарда ВКП(б)нын Кыргыз обкомунун агитация жана пропаганда бөлүмүнүн башчысынын орун басары жана башчысы, 1926–29‑жылдарда Каракол‑Нарын округдук комитетинин, Жалал‑Абад кантондук комитетинин секретары, 1929–31‑жылдары Кыргыз АССРинин өнөр жай‑соода эл комиссары жана Эл чарбасынын борбордук советинин төрагасы, 1931–33‑жылдары партиянын Араван-Буура райкомунун 1‑секретары, 1934–35‑жылдары ВКП(б)нын Кыргыз обкомунун 2‑секретары болуп иштеген. 1935–37‑жылдары Москвадагы Кызыл профессура институтунда окуган. Анын демилгеси менен 1926‑жылдан кыргыз тилинде «Коммунист» парт.иялык саясий журналы чыга баштаган. Айтматов 1927–28‑жылдары республиканын түштүгүндө жер‑суу реформасын жүргүзүү үчүн түзүлгөн комиссияны жетектеген.
1937‑жылы 1‑декабрда жазыксыз камакка алынып, ага «куралдуу жол менен Совет бийлигин кулатууну жана Англиянын протекторатынын астында буржуазиялык‑улутчулдук мамлекетти түзүүнү милдет кылып алган, Кыргызстанда бети ачылып, жок кылынган контрреволюциячыл‑улутчул «социал‑туран» партиясынын көрүнүктүү ишмери» деген күнөө коюлган жана 1938‑жылы 5‑ноябрда атылган. 1957‑жылы акталып, партиялуулугу калыбына келтирилген. Сөөгү 1991‑жылы Чоң‑Таш айылындагы Ата‑Бейит көрүстөнүнө ариет – аза менен коюлган. Туулуп‑өскөн жери Шекер айылындагы мектепке Айтматовдун ысмы коюлуп, эстелиги орнотулган (1992).