Difference between revisions of "АЗОТ ТОПТООЧУ МИКРООРГАНИЗМДЕР"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(3 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
'''АЗОТ ТОПТООЧУ МИКРООРГАНИЗМДЕР''' – абадагы мол. азотту сиңирип, азот бирикмеле­рине айландыруучу микроорганизмдер. Буга татаал түзүлүштүү өсүмдүктөр м&#8209;н ''симбиоздо''  жашаган бактериялар, топуракта эркин жа­шоочулар да кирет. Азоттун табиятта айланы­шында ж&#8209;а топуракты, көлмөлөрдү азот кошул­малары м&#8209;н байытууда алардын мааниси чоң (симбиоздук бактериялар жылына 1 ''га'' топуракта 200&#8209;300 ''кг,'' симбиоздук эместер 15&#8209;30 ''кг'' азот топтойт). Булардын тиричилигинин натыйжасында мол. азоттон (N<sub>2</sub>) аммиак (NH<sub>3</sub>) пайда болот. Ал эми аммиактан синтезделген амин к&#8209;таларды өсүмдүктөр пайдаланат. Топуракта, сууда эркин жашаган микроорганизмдерге азот ж&#8209;а анаэробдук бактериялар – клостридум, метан кычкылдандыруучу бактериялар, кызыл ­күкүрт ж&#8209;а жашыл күкүрт бактериялары кирет. Көк жашыл бактериялардын көбү, кээ бир козу карындар, ачыткылар, спирохеталар да азот топтойт. Симбиоздук азот топтоочуларга чанактуу өсүмдүктүн (буурчак, беде, уй беде, люпин ж. б.) тамырларында жашоочу түймөк бактериялары кирет. О. эле түймөкчөлөр ольха, жийде ж. б. өсүмдүктүн тамырында да жашап, азот бирик­мелерин топтойт.<br>
'''АЗОТ ТОПТООЧУ МИКРООРГАНИЗМДЕР''' – абадагы молекулалык азотту сиңирип, азот бирикмеле­рине айландыруучу микроорганизмдер. Буга татаал түзүлүштүү өсүмдүктөр <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> ''симбиоздо''  жашаган бактериялар, топуракта эркин жа­шоочулар да кирет. Азоттун табиятта айланы­шында <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> топуракты, көлмөлөрдү азот кошул­малары <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> байытууда алардын мааниси чоң (симбиоздук бактериялар жылына 1 ''га'' топуракта 200‑300 ''кг,'' симбиоздук эместер 15‑30 ''кг'' азот топтойт). Булардын тиричилигинин натыйжасында молекулалык азоттон (N<sub>2</sub>) аммиак (NH<sub>3</sub>) пайда болот. Ал эми аммиактан синтезделген амин кислоталарды өсүмдүктөр пайдаланат. Топуракта, сууда эркин жашаган микроорганизмдерге азот <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> анаэробдук бактериялар – клостридум, метан кычкылдандыруучу бактериялар, кызыл ­күкүрт <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жашыл күкүрт бактериялары кирет. Көк жашыл бактериялардын көбү, кээ бир козу карындар, ачыткылар, спирохеталар да азот топтойт. Симбиоздук азот топтоочуларга чанактуу өсүмдүктүн (буурчак, беде, уй беде, люпин ж. б.) тамырларында жашоочу түймөк бактериялары кирет. Ошондой эле түймөкчөлөр ольха, жийде ж. б. өсүмдүктүн тамырында да жашап, азот бирик­мелерин топтойт.<br>
[[Категория:1-Том]]

08:37, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЗОТ ТОПТООЧУ МИКРООРГАНИЗМДЕР – абадагы молекулалык азотту сиңирип, азот бирикмеле­рине айландыруучу микроорганизмдер. Буга татаал түзүлүштүү өсүмдүктөр менен симбиоздо жашаган бактериялар, топуракта эркин жа­шоочулар да кирет. Азоттун табиятта айланы­шында жана топуракты, көлмөлөрдү азот кошул­малары менен байытууда алардын мааниси чоң (симбиоздук бактериялар жылына 1 га топуракта 200‑300 кг, симбиоздук эместер 15‑30 кг азот топтойт). Булардын тиричилигинин натыйжасында молекулалык азоттон (N2) аммиак (NH3) пайда болот. Ал эми аммиактан синтезделген амин кислоталарды өсүмдүктөр пайдаланат. Топуракта, сууда эркин жашаган микроорганизмдерге азот жана анаэробдук бактериялар – клостридум, метан кычкылдандыруучу бактериялар, кызыл ­күкүрт жана жашыл күкүрт бактериялары кирет. Көк жашыл бактериялардын көбү, кээ бир козу карындар, ачыткылар, спирохеталар да азот топтойт. Симбиоздук азот топтоочуларга чанактуу өсүмдүктүн (буурчак, беде, уй беде, люпин ж. б.) тамырларында жашоочу түймөк бактериялары кирет. Ошондой эле түймөкчөлөр ольха, жийде ж. б. өсүмдүктүн тамырында да жашап, азот бирик­мелерин топтойт.